Podzoli su tip zemljišta koji se formira u oblastima sa vlažnom i hladnom klimom, a uz prisustvo znatnih količina silicijuma. Ovakvi uslovi su prisutni na sjeveru Evrope, dok se u našim oblastima, ovakvi uslovi javljaju mjestimice iznad 900 m n.v,, i samo u onim oblastima gdje su srednje godišnje temperature niže od 7°C i uz prisustvo gustog šumskog pokrvača.
Proces pri kojem nastaju ova zemljišta, naziva opodzoljavanje. Uz prisustvo navedenih uslova, ostaci drvne mase koji padaju na zemljište, slabo se razlažu, i u biološki neaktivnoj sredini, stvara organski sloj, koji je bogat fulvokisjelinama. Ove kisjeline su veoma agresivne i razaraju minerološki dio zemljišta. U daljem procesu, voda ispira mineralne i organske materije, pri čemu dolazi do stvaranja eluvijalnog (E) sloja pepeljaste boje u kome dominira SiO2 i iluvijalnog (B) sloja u kome se talože joni gvožđa i aluminijuma. Tokom ovog procesa, iz površinskih djelova se odnose organske materije, fulvokisjelina, Fe, Al i Mn. Tipovi podloga na kojima se najčešće obrazuju podzoli su: kvarcni pjeskovi, pješčari, kvarciti, rožnaci, filiti, mikašisti i druge kisjele stijene.
Najčešće prisutna vegetacija na ovom tipu zemljišta su sledeće vrste: bijeli bor, smrča, breza, bukve (rjeđe), mahovina, vrijes i borovnica.
Podzoli spadaju u grupu zemljišta, čija je produktivnost mala, što je posledica nedostatka i siromaštva zemljišta biogenim elementima i humusom. Međutim, svoje nedostatke podzoli nadomješćuju vlažnom klimom sa dosta vode kao i konstantnom vlažnošću vazduha. Ako se ubace krečni prah i fosfati, plodnost podzola će se znatno povećati, jer će krečnjak neutralisati kisjelost.
Pripremili: Ivan Mijanović, Milan Pajović
Literatura
Fuštić B., Đuretić G. (2000): Zemljišta Crne Gore. Univerzitet Crne Gore, Podgorica.
Lješević M. (2000): Geografija zemljišta. Univerzitet Crne Gore, Nikšić.
Rattan L. (2006): Encyclopedia of Soil Science, Volume 2. The Ohio State University Columbus. SAD, Ohio.
Chesworth W. (2008): Encyclopedia of Soil Science. University of Guelph. Canada, Springer.
